Dinsdag 19 november vol verwachting naar Woudenberg getogen voor een voorlichtingsavond over populatiemanagement.
Populatiemanagement? Nog nooit van het woord gehoord maar ik liet me graag verrassen. Er was wat misverstand over de aanvangstijd omdat die in OD en op de website net wat anders vermeld stond zodat er wat tijd was om oude bekenden te begroeten en te genieten van de koffie.

Om 8-uur introduceerde voorzitter Marc Massaar van Schaik de spreekster van deze avond: Myrthe Maurice van de SZH die, geflankeerd door Kor Oldenbroek (mede-auteur van ‘Fokken van rashonden’ van de Raad van Beheer) ons kwam bijpraten over verschillende zaken die bij het “managen” van een populatie horen. Na het algemene deel zou ze dieper ingaan op de status van het ras van de Drentsche Patrijshond. Ze had hiervoor ZooEasy “leeg getrokken” en eens goed naar die data gekeken. Om iedereen gerust te stellen, merkte ze op dat de gegevens geanonimiseerd waren.

Ondanks de aanvankelijke wat erg Jip-en-Janneke-achtige benadering van de verschillende onderdelen, bleek Myrthe een goede spreekster die in hoog tempo de verschillende onderdelen (DNA, Genen, Allelen (had ik nog nooit van gehoord), Inteelt en Verwantschap) de revue liet passeren. Ik heb in de derde klas biologie laten vallen waardoor de gehele erfelijkheidsleer zo goed als volledig aan mij voorbij gegaan is :-).

Duidelijk werd dat het geheel een zaak van kansberekening is. Pups erven 50% van het erfelijk materiaal van de reu en 50% van de teef. Kruis je vader met dochter dan zijn er 4 mogelijke combinaties (zie plaatje). Die zullen natuurlijk niet allemaal in ieder nest met 4 of meer pups voor komen, maar gemeten over een grote groep zullen ze dat wel in gelijke mate doen. Het probleem zit 'm dan in de 2x licht-groen. Als daar een niet dominante, nadelige eigenschap in zit, dan zal die nergens voorkomen tot je een pup krijgt met 2x licht-groen (omcirkelde deel). In dit geval is er dus in het laatste nest sprake van 3 dragers (minimaal 1x licht-groen) en een lijder (2x licht-groen).

Vervolgens werd ingegaan op het effect van inteelt: de zogeheten inteeltdepressie. Dit is een langzaam optredend fenomeen waardoor de gezondheid van de inteeltgroep langzaam maar zeker achteruit gaat. Het manifesteert zich door een afnemende nestgrootte, afnemende leeftijd en afnemend gewicht (zie plaatje). Na nog een spoedcursus Allelen (ging voor mij te snel, maar gelukkig is er internet) kwamen we aan bij de situatie van de Drentsche Patrijshond.

Myrthe liet aan de hand van allerlei plaatjes zien hoe het er voorstaat (leden met een inlogcode kunnen de PowerPoint bekijken) en wat er gedaan kan worden om het ras gezond te houden. Ze maakte duidelijk dat zij goed begreep dat fokkers (die in grote getale aanwezig waren) een eigen lijn willen voortbrengen maar liet ook goed zien wat hierbij de valkuilen zijn. Ook liet ze aan de hand van een voorbeeld van Zweedse wolven zien dat, hoewel inteelt een gevaar is voor de gezondheid van het ras, het vrij makkelijk te herstellen is door een paar keer reuen en teven te gebruiken die genetisch zo ver mogelijk verwijderd zijn van de inteelt populatie. Meer informatie hierover is makkelijk te vinden (zoek maar eens op “inbreeding depression dogs”).

Na nog duidelijk te hebben gemaakt wat verwantschap is en dat het iets anders is dan inteelt (maar er wel aan gerelateerd), was het tijd voor vragen van uit de zaal.

Zoals te verwachtte viel, waren er redelijk wat vragen over hoe je een en ander kon combineren: en een zo gezond mogelijk ras en een eigen lijn waarbij die eigenschappen die jij graag ziet optimaal naar voren komen.

De spreekster begreep de dilemma’s van de fokkers maar maakte duidelijk dat wetenschappelijk onderzoek heel duidelijk heeft aangetoond dat je niet moet marchanderen en niet kunt aankomen met “ja maar mijn hond……” Voor individuele gevallen kan het best goed gaan, maar voor de gehele populatie zeker niet!

Het deed mij sterk denken aan de vergoelijkende verhalen die je altijd hoort over roken: nou, zo slecht is het niet want mijn opa is 85 en heeft z’n hele leven een pakje per dag gerookt. Statistiek is en blijft een lastig iets!

Na afloop van de lezing was er zowaar nog een gratis toetjes-buffet (over van een ander partijtje) en kon iedereen, gewapend met een bordje met taart, cake en andere lekkernijen, met zijn/haar vragen bij Myrthe en Kor terecht hetgeen dan ook volop werd gedaan.

Al met al een zeer boeiende avond die smaakt naar meer!

Arjan van Hessen