Presentator Patrick Lodiers met alle onderzoekers.
Zeven knappe koppen, waarvan er vijf zijn verbonden aan de Universiteit Twente, verleggen vanaf maandag de limieten van mensen met een beperking. Zij presenteren oplossingen die levens voor eens en voor altijd zullen veranderen.
 |
Berry Grotenhuis
|
In het nieuwe BNNVARA-programma We gaan het maken benutten vijf onderzoekers van de UT de nieuwste technieken om mensen met een beperking te helpen. Het programma, dat wordt gepresenteerd door Patrick Lodiers, bestaat uit vier afleveringen waarin de onderzoekers hun vernuftige vaardigheden laten zien. Wat door velen onmogelijk wordt geacht, wordt toch mogelijk. Doel is het leven voor mensen met een beperking een stuk aangenamer make
Bestaand concept
Het idee is niet nieuw. In 2016 zond de BBC in het Verenigd Koninkrijk het programma The Big Life Fix uit, waarin Britse uitvinders, wetenschappers en ontwerpers met alledaagse problemen van mensen met een beperking aan de slag gingen. Daarnaast hebben onze zuiderburen sinds 2018 het programma Team Scheire, waarin hetzelfde concept wordt gebruikt. In beide landen is het programma een succes, en zijn er meerdere seizoen van verschenen.
Hinke Mulder, strategisch pr-manager bij de Universiteit Twente en betrokken bij het gehele proces, hoopt dat het eerste seizoen in Nederland ook een vervolg krijgt: „Het is nog een verrassing of het aanslaat bij het publiek, maar ik weet hoe mooi het was om te maken en hoop dus zeker op een vervolg. Ik weet ook zeker dat ik maandag kippenvel krijg bij het zien van de eerste beelden.”
Ongeveer 2,5 jaar geleden klopte IDTV aan bij de UT. Nadat er eerder een aantal andere universiteiten hadden bedankt, klikte het in Enschede meteen. Dat komt volgens Hinke vooral doordat bij de UT de visie ‘People first’ is. "Bij ons staat de mens centraal. Deze opvatting sluit aan bij de boodschap van het programma."
Bij ons staat de mens centraal. Dat sluit aan bij de boodschap van het programma
Verschillende ‘cases’
Elke aflevering van het programma begint met een brainstormsessie tussen de onderzoekers. Er wordt ze via een video in het Design Lab aan de UT een case voorgelegd, waar na overleg een of twee van de onderzoekers aan wordt gekoppeld. In de eerste aflevering moet er een oplossing worden bedacht voor de 11-jarige Juli, die niet zelfstandig kan zwemmen. Haar bindweefsel geeft nauwelijks stabiliteit, waardoor ze grote delen van de dag liggend door moet brengen. Bij de andere case in de eerste aflevering helpt robotontwikkelaar Edwin de 38-jarige Johannes. Johannes is gek op vogels spotten in de natuur. Hij zit in een rolstoel en kan door zijn progressieve spierziekte niet zelfstandig zijn verrekijker en camera vasthouden.
Van prototype naar eindproduct
De serie toont hoe de onderzoekers te werk gaan, hoe de eerste schetsen eruit zien en de obstakels waar ze tegenaan lopen. „Alle onderzoekers deden dit erbij naast hun normale baan waarin ze lesgeven of zelf met een onderzoek bezig zijn”, vertelt Hinke. „Voor de onderzoekers zelf was het ook spannend omdat ze van tevoren niet wisten of het wel ging lukken.”
Dit zijn de 5 onderzoekers en hun drijfveren
Om de onderzoekers alvast wat beter te leren kennen vragen we ze naar hun ervaringen en belevingen tijdens het programma, wat hun drijfveren waren om mee te doen, de obstakels en moeilijkheden die ze hebben ervaren en welk probleem of beperking ze in de toekomst het liefst zien verdwijnen of binnen hun expertise hopen te verhelpen.
Arjan
Arjan van Hessen, verbonden aan het EEMCS van de UT en onderzoeker op het gebied van taal- en spraaktechnologie.
Arjan van Hessen: de emotie herkennen in spraaktechnologie
Taal- en spraaktechnoloog Arjan van Hessen werkt aan een speciale spraakherkenner voor Joël. Arjan is vooral bezig met de dataverzameling. Hij probeert een zo breed mogelijk palet aan woorden en zinnen te creëren die door de spraakherkenner voor Joël herkend moeten worden.
Hoe was de ervaring?
„De uitdaging was of het zou lukken met een beperkte hoeveelheid tijd en geld. We proberen er in de nabije toekomst een vervolg aan te geven: het zou fantastisch zijn als we meer mensen die niet goed kunnen praten, met onze resultaten kunnen helpen.”
Wat is je drijfveer?
„Het is gewoon heel erg leuk om iets te gaan maken dat er nog niet is. Het blijven testen en bezig zijn met iets waardoor je iemands leven aangenamer kunt maken is mooi. Ook hadden we met Joël een ontzettend leuke jongen, die ondanks dat het allemaal via een schermpje moest, ons elke dag data opstuurde waardoor wij de spraakherkenner konden blijven trainen met echte spraak.”
Waar liep je tegenaan?
„De communicatie met Joël was wel lastig. Niet alleen door zijn spasme, waardoor we niet even een praatje konden maken, maar ook vanwege Covid-19, waardoor het allemaal op afstand moest. Eigenlijk ging bijna alle communicatie via de mail. Maar het creëren van de juiste computersoftware bleef de grootste uitdaging.”
Wens voor de toekomst
„Ik hoop dat ‘onze’ technologie zich doorontwikkeld op vooral het gebied van begrijpen wat iemand zegt. Dus niet ‘wat zegt iemand’, maar ‘wat bedoelt-ie’. En daarbij gebruik kunnen maken van de emotie. Want iemand echt begrijpen doe je niet alleen door het herkennen van tekst, maar zeker ook door gebruik te maken van de emotie in de stem.”
Edwin
Edwin Dertien, docent en onderzoeker aan de UT en robotontwerper.
Edwin Dertien: een compleet product maken
Robotontwerper Edwin Dertien tracht met zijn kennis van robotica Johannes te helpen zelfstandig zijn camera en verrekijker vast te houden.
Hoe was de ervaring?
„Het was een heel plezierig programma om aan mee te werken. Het contact met de andere uitvinders was motiverend, het productieteam was ook heel erg betrokken en waar nodig werd er ruim de tijd genomen en konden deadlines worden opgeschoven. Het contact met Johannes (en in een latere aflevering met Marc) was ook behulpzaam, hij was vooral positief, maar ook opbouwend kritisch waar nodig.”
Wat is je drijfveer?
„Ik vond het een fijn idee dat ik kon werken aan een product voor mensen die hun leven op zich prima op orde hebben, maar net dat stukje missen wat het leven nog leuker kan maken.”
Waar liep je tegenaan?
„Normaal gesproken werk ik op de universiteit aan onderzoek. De ontwerpen die we maken zijn vaak concepten of prototypes waarmee bedrijven dan verder aan de slag kunnen gaan. Nu was het zaak een product helemaal van het begin tot het eind zelf te maken, dat praktisch bruikbaar was voor Johannes.”
Wens voor de toekomst
„Er moet op het gebied van duurzaamheid heel veel beter worden. Maar om in mijn eigen vak robotica te blijven: de witte (Japanse) robots die nu in ziekenhuizen helpen, spreken mij niet zo aan. Dan zou ik in de toekomst een zorgrobot willen ontwikkelen waar ik zelf blij van word als ik wakker word in een ziekenhuisbed.”
Wouter
Wouter Eggink, werkt aan de faculteit Engineering Technology en is designonderzoeker
Wouter Eggink: De mens komt voor de technologie
Wouter Eggink, onderzoeker op de faculteit Engineering Technology, helpt een vrouw zonder onderbenen en vingers. Ze kan niet zelfstandig een trap beklimmen. Er bestaan liften, maar de uitdaging was om het haar zelfstandig te laten doen.
Hoe was de ervaring?
„De sfeer en de aanpak van het programma spraken mij erg aan. Het waren sympathieke mensen, met wie je fijn kon samenwerken. Normaal doe ik onderzoek aan de UT en zijn studenten meer met de ontwerpen bezig. Nu kon ik zelf echt aan de slag.”
Wat is je drijfveer?
„Ik kon bezig zijn met de kijk die ik zelf ook op mens-technologierelaties heb. Dus niet eerst kijken naar hoe de technologie eruit moet zien, maar bezig zijn met wat de technologie de mens gaat brengen.”
Waar liep je tegenaan?
„Toen ik net was begonnen brak corona uit. Dat betekende dat ik zelf veel moest gaan testen. Ik moest dus iets testen voor iemand die geen benen en armen had. Dat was lastig. Ik probeerde het wel steeds in te beelden, maar je weet dat je nooit precies kunt ervaren wat zij voelt.”
Wens voor de toekomst
„Ik wil een oplossing voor het feit dat wij mensen steeds maar achter schermpjes zitten. Nu is dat in deze tijd lastig en worden de voordelen van het werken achter een computer steeds meer benoemd, maar ik hoop dat we ervoor zorgen we in de toekomst genoeg fysieke manieren behouden om samen te werken.”
Hellen
Hellen van Rees, onderzoeker aan de UT en mode-/textielontwerper.
Hellen van Rees: Sprong in het diepe
Hellen van Rees, onderzoeker en ontwerper, maakte al eens een trainingsvest voor kinderen met ademhalingsproblemen. Nu stak ze mensen met een beperking in kleding die hen hielp.
Hoe was de ervaring?
„Ik vond het erg spannend om mee te doen. Je springt echt in het diepe en je hebt geen idee wat er op je af komt. De brainstormsessies waren ook echt puur, en niet in scene gezet voor televisie. Ook vond ik het fijn dat ik bij mijn opdrachten mijn kennis kon combineren met die van andere wetenschappers aan de UT.”
Wat is je drijfveer?
„Het intrigeerde me. Je wist van tevoren niet precies welke case je ging krijgen. Ook had ik met het idee van het trainingsvest al enige ervaring met iets maken voor iemand met een beperking.”
Waar liep je tegenaan?
„Tijdens de opnames vond ik het lastig dat je eigenlijk met twee dingen tegelijk bezig bent. Enerzijds ben je aan het nadenken en onderzoeken, aan de andere kant is er ook een camera aanwezig waar je tegen praat. Je bent tijdens het werk continu bezig met presenteren, terwijl ik in mijn vak de presentatie vaak aan het einde van een proces geef.”
Wens voor de toekomst
„Ik hoop en wil dat de duurzaamheid van textiel zich verder ontwikkelt. Dat we nog meer investeren in oplossingen die moet leiden tot milieuvriendelijke textielproductie.”
Khiet
Khiet Truong, docent aan de UT en onderzoeker op het gebied van spraakherkenning.
Khiet Truong: je leerde Joël echt kennen
Khiet Truong werkt samen met Arjan aan een spraakherkenner voor Joël. Door zijn spasme kan Joël niet verbaal communiceren. Khiet richt zich vooral op de herkenning.
Hoe was de ervaring?
„Meestal werk ik met data die al is opgenomen, nu mocht ik dat zelf uitwerken samen met Arjan. Omdat wat je doet direct verbonden is met degene voor wie je het maakt, leer je de persoon ook echt kennen.”
Wat is je drijfveer?
„Vooral Joël helpen. Het idee dat je echt een eindproduct maakt voor iemand waar je een relatie mee opbouwt, dat motiveerde mij.”
Waar liep je tegenaan?
„De communicatie was vooral lastig. Joël is spastisch, dus soms maken spieren in bijvoorbeeld zijn stembanden en tong willekeurige bewegingen, waardoor we hem niet meer goed kunnen verstaan. Toen ik hem voor het eerst hoorde wist ik dat het een flinke uitdaging zou worden, maar hij heeft het geweldig gedaan.”
Wens voor de toekomst
„Ik wil een spraakherkenner nog verder ontwikkelen. Nu is het vooral een kwestie van herkennen, maar ik zou ik willen dat het gevoel erachter tot uiting kan komen. Er zit zoveel meer achter het herkennen van een tekst.”
