Er is een revolutie gaande in de geesteswetenschappen. Massale hoeveelheden data in de vorm van tekst, gestructureerde gegevens, afbeeldingen en audiovisuele bestanden komen in hoog tempo digitaal beschikbaar. Om deze "Tsunami van digitale data" te kunnen gebruiken zijn nieuwe "digitale tools" nodig die, liefst met gebruik van internationaal geaccepteerde interface-standaarden, de data op gebruiksvriendelijke wijze voor onderzoekers ontsluiten, bewerken, transformeren en analyseren.
Het is te verwachten dat de combinatie van beschikbare data en gebruikersvriendelijke tools onderzoekers zal stimuleren tot innovatief geesteswetenschappelijk onderzoek op hoog niveau maar dan op een wijze die voorheen lastig te realiseren was.
Duurzaamheid
De wereld van de Digitale Geesteswetenschappen is, net als vele andere wetenschappelijke disciplines, onderhevig aan snel veranderende inzichten over meest flexibele interface formaten, de beste tools om met de data te werken en de optimale wijze om de data op te slaan. CLARIAH staat voor de opgave om zowel mee te gaan met deze veranderende inzichten als voor consistentie met eerder verricht onderzoek te zorgen zodat nieuw onderzoek vergeleken kan worden met eerder gedaan onderzoek. Zowel data als de tools zullen daarom duurzaam moeten worden beheerd zonder dat dit mag leiden tot starheid aangaande nieuwe inzichten.
Consortium
Het CLARIAH-consortium bestaat uit meer dan 40 partners: naast alle Nederlandse geesteswetenschappelijke onderzoeksinstellingen zijn ook universiteitsbibliotheken, erfgoedinstellingen, publieke organisaties en bedrijven aangesloten.
CLARIAH is een nationaal project dat het Nederlandse deel van de Europese CLARIN- en DARIAH-infrastructuren beoogt te ontwerpen en te beheren. Een belangrijk onderdeel van CLARIAH is het vergroten van de “user involvement” door onderzoekers via zogeheten demonstrators te laten zien wat er met de beschikbare data en tools allemaal mogelijk is en door in gesprek te gaan met diezelfde onderzoekers om zo in kaart te brengen welke wensen zij op het gebied van de digitale infrastructuur precies hebben.
Geschiedenis
De eerste versie van CLARIAH werd in 2011 ingediend en viel net-niet in de prijzen. Wel kreeg het CLARIAH-consortium 1 M€ “zaaigeld” om enerzijds het consortium te laten bestaan en anderzijds in 2013 een beter voorstel in te kunnen dienen. De inspanningen werden in juni 2014 door NWO gehonoreerd met een subsidie van 12,6 M€ onder de Roadmap Grootschalige Onderzoeksfaciliteiten. CLARIAH is officieel in het voorjaar van 2015 van start gegaan.
De tweede versie van CLARIAH werd in 2017 geschreven en in 2018 gehonoreerd onder de naam CLARIAH+. Het is een uitbreiding van CLARIAH en is in 2019 mei 14 M€ van start gegaan. Einddatum is december 2023 maar waarschijnlijk loopt het nog een paar maanden door.
De derde versie werd geschreven in najaar 2022 en zowaar gehonoreerd in voorjaar 2023. Maar ik ga daar niet meer aan meedoen. CLARIAH+ is voor mij mijn laatste CLARIAH want begin 2025 ga ik met pensioen :-).
Het zijn mooie en spannende jaren geweest maar vanaf 2023 heb ik het eigenlijk wel gehad met "de infrastructuur". Niks mis mee, maar 15 jaar is wel heel erg lang.